Cho tới đầu thế kỷ 13, người Thái dù đã định cư chắc chắn ở miền Bắc Thái Lan ngày nay, song họ phải chịu sự chi phối của Đế quốc Khmer hùng mạnh. Tuy nhiên, Đế quốc Khmer đã bắt đầu suy yếu từ sau lúc vua Jayavarman VII qua đời, làm cho sức chi phối của người Khmer ở vùng đất người Thái định cư suy yếu đáng nói. Kết quả, năm 1238, Pho Khun Pha Muang là thủ lĩnh người Thái ở Lato (nay là Mueang Phetchabun, tỉnh Phetchabun, phía bắc Thái Lan) và Pho Khun Bang Klang Hao là thủ lĩnh người Thái ở Banyang (nay là Nakhonthai) đã cùng nhau đánh đuổi quân Khmer, tuyên bố độc lập, chiếm thành phố Sukhothai khiến kinh đô của mình. Pho Khun Bang Klang Hao sau đấy phát triển thành vị vua thứ nhất của Sukhothai, tự xưng là Pho Khun Si Indrathit (hay Intradit), lập niên triều đại thứ nhất của Sukhothai là Triều Phra Ruang. Sự kiện này về mặt truyền thống đã đánh dấu sự có mặt trên thị trường quốc gia Thái - Lào hiện tại, dù các vương quốc nức danh của du lịch thái lankhác như Lan Na, Phayao, Chiang Saen, Muang Sua, Heokam, Mong Mao cũng được lập vào khoảng cùng thời gian tranh thủ không gian quyền lực ở khu vực do việc Đế quốc Mông Cổ xuôi chiếc Mê Kông tấn công Đế quốc Khmer rồi rút về. Sukhothai mở rộng bằng phương pháp tạo các liên minh với những vương quốc Thái khác, sử dụng Phật giáo Thượng tọa bộ làm quốc giáo có sự giúp đỡ của các nhà sư Ceylon. Intradit truyền ngôi cho con trai là Pho Khun Ban Muang, và năm 1278 đến lượt em trai là Pho Khun Ramkhamhaeng kế vị. Dưới thời vua Ramkhamhaeng Đại Đế, Sukhothai trải qua một thời kỳ hoàng kim thịnh vượng. Ramkhamhaeng đã với công tạo ra bảng chữ cái Thái (được coi là với niên đại vào năm 1283, dựa trên chứng cứ là văn bia Ramkhamhaeng gây phổ biến tranh cãi, văn bia này được du lịch thái lan giá rẻ cho là lưu giữ dạng cổ nhất của chữ viết Thái. Vào thời đỉnh cao của mình, ảnh hưởng của vương quốc này trải dài từ Martaban (nay thuộc Myanma) tới Luang Prabang (nay thuộc Lào) và xuống tận bán đảo Mã Lai cho đến phía Nam tận Nakhon Si Thammarat, phạm vi ảnh hưởng của vương quốc này rộng hơn nhiều so mang lãnh thổ Thái Lan hiện nay, dù mức độ kiểm soát thực tế không như tầm ảnh hưởng. Thật đáng tiếc nếu bạn đến Thái Lan mà không đến cố đô Sukhothai. Sukhothai, phương pháp Bangkok sắp 427 km về phía Bắc, từng là thủ đô của Thái Lan từ năm 1238 đến 1438. có thể tích hơn 6.600 km2, cộng đa dạng di tích lịch sử như hoàng thành, đền thờ Phật và công viên lịch sử Sukhothai, cố đô này đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới vào năm 1991. Phong cảnh nơi đây trở thành điểm du lịch lý tưởng, giúp du khách hiểu hơn về văn hóa, lịch sử phong phú của Vương quốc Thái Lan, có các điểm dừng chân như: Đền Hoàng gia Wat Mahathat, Phật đường, bảo tàng quốc gia Ramkhamhaeng và các thành lũy, kênh đào... Sukhothai là nơi ít chịu tác động của quá trình đô thị hoá và được mệnh danh là “bình minh của hạnh phúc”. Công viên Sukhothai bao gồm cả vùng đất từng là kinh đô của Sukhothai rộng 3,38 km2, một kiệt tác của lối kiến trúc Xiêm La thứ nhất. Đây là một trong các nơi tiêu biểu cho nghệ thuật Xiêm La trong giai đoạn đầu và sự sáng tạo của tour du lịch Thái Lan 5 ngày 4 đêm thứ nhất, hiện còn lưu giữ hàng loạt công trình kiến trúc độc đáo. Đền Hoàng gia Wat Mahathat là ngôi đền Phật giáo to nhất, với diện tích hơn 160.000 m2, được xem là trái tim của Phật giáo Thái Lan. Nơi đây hiện vẫn còn lưu lại các cột trụ bằng đá sừng sững ngay trước tượng Phật cao 10 m. Người ta cho rằng ngày xưa nơi đây vốn là kho kinh Phật có mái che bằng gỗ. Theo thời gian, nó đã bị tàn phá chỉ còn trơ lại các cột chống. Đền nổi danh mang tấm bia khắc chữ trên đá của nhà Vua Ramkhamhaeng, và rộng rãi bức điêu khắc tượng Phật trong tư thế đang bước đi tạc trên vách tường đá. Phía Tây đền Wat Mahathat sở hữu Phật đường to nhất Sukhothai và là trung tâm tôn giáo của Sukhothai cổ. Phật đường này ảnh hưởng sâu sắc tới dân tộc Khmer, mang đa dạng tượng Phật tọa lạc trên mỗi hoa sen, và mang rộng rãi chú tiểu tỏ lòng tôn kính quỳ dưới chân. Bên trong Phật đường là bức tượng Phật bằng đồng cao 8 m uy nghi. Để ngắm nhìn toàn cảnh vẻ đẹp huy hoàng và tráng lệ của cố đô Sukhothai, du khách buộc phải tới đây vào buổi sáng một ngày trời nắng. khi đó, những tia nắng sẽ chiếu rạng vùng đất cổ xưa này và cho các bức tranh tuyệt mỹ. Tuy nhiên, cũng có ko ít người thích cảnh chiều tà, dưới ánh nắng vàng vọt, những cột đá, tường rêu đượm 1 màu huyền bí. Dù trải qua hàng thế kỷ, nơi đây vẫn còn hầu hết nguyên vẹn những cột đá cao vút, các bức tượng Phật ngồi, Phật đứng đồ sộ. Dưới chân những tòa tháp đổ vẫn còn phổ biến bức điêu khắc cực kỳ riêng biệt. Hãy tới và hòa mình vào dung tích cổ kính, kết hợp có thiên nhiên của Sukhothai để cảm nhận và trải nghiệm những cung bậc cảm xúc lúc ngắm nhìn cố đô cổ kính.
