camnhansangthu

Cảm Nhận Mạch Cảm Xúc Trong Bài Thơ Sang Thu Của Hữu Thỉnh

Bài thơ Sang Thu của nhà thơ Hữu Thỉnh mạch cảm xúc sang thu là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện tài năng của ông trong việc cảm nhận và thể hiện những biến chuyển tinh tế của thiên nhiên và tâm hồn con người. Với cách sử dụng ngôn từ mềm mại, hình ảnh gợi cảm, bài thơ đã vẽ nên một bức tranh chuyển mùa từ hạ sang thu đầy sâu lắng. Mạch cảm xúc trong bài thơ không chỉ là sự ngỡ ngàng trước cảnh thiên nhiên đang đổi thay mà còn là sự chiêm nghiệm về cuộc đời con người, về quy luật tự nhiên và những giá trị tinh thần sâu sắc.

>>>Xem thêm: cảm nhận sang thu



1. Khái quát về tác giả Hữu Thỉnh và bài thơ Sang Thu
Hữu Thỉnh là một nhà thơ nổi tiếng trong nền văn học Việt Nam, ông được biết đến với những tác phẩm thiên về miêu tả thiên nhiên và con người. Bài thơ Sang Thu ra đời vào những năm cuối của thập kỷ 70, là một trong những tác phẩm nổi bật của ông. Tác phẩm này mang đậm dấu ấn của tâm hồn thi sĩ, qua đó ta có thể thấy được tình yêu thiên nhiên và sự nhạy cảm đặc biệt của Hữu Thỉnh trước những biến đổi nhỏ nhất của đất trời.

Mạch cảm xúc trong bài thơ Sang Thu được xây dựng từ cảm nhận của một người yêu thiên nhiên, nhận ra những dấu hiệu đầu tiên của mùa thu đang tới qua các giác quan. Từ đó, cảm xúc của nhà thơ dần phát triển từ ngỡ ngàng, bâng khuâng cho đến sự trầm lắng, sâu lắng của một tâm hồn từng trải.

2. Cảm nhận mạch cảm xúc trong bài thơ Sang Thu
a) Sự ngỡ ngàng trước dấu hiệu của mùa thu
Bài thơ mở đầu với những cảm xúc ngỡ ngàng trước sự chuyển mình của đất trời. Những dấu hiệu đầu tiên của mùa thu được tác giả miêu tả qua các giác quan:


Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về


Cảm nhận đầu tiên của tác giả là "hương ổi", một mùi hương quen thuộc của mùa thu Việt Nam. Hương ổi lan tỏa trong không khí, phả vào những cơn gió se lạnh nhẹ nhàng. Từ đó, người đọc dễ dàng hình dung ra cảnh tượng mùa hạ đang dần khép lại, nhường chỗ cho mùa thu dịu dàng đến. Từ "bỗng" thể hiện sự bất ngờ, như thể tác giả vừa nhận ra mùa thu đã len lỏi vào không gian mà không hề báo trước.

Cảm giác ấy càng được khắc sâu qua hình ảnh "sương chùng chình qua ngõ", sự mơ hồ, chậm rãi của mùa thu như chưa thực sự rõ nét, chỉ là cảm giác thoáng qua. Nhà thơ không khẳng định chắc chắn mà chỉ nhẹ nhàng nói: "Hình như thu đã về". Câu thơ tạo nên sự bâng khuâng, mơ màng, khiến người đọc cũng cảm nhận được sự chuyển giao đầy bất ngờ và tinh tế của thời gian.

b) Bâng khuâng trước sự chuyển mình của đất trời
Mạch cảm xúc trong bài thơ không dừng lại ở sự ngỡ ngàng, mà tiếp tục với sự bâng khuâng, hoài niệm khi tác giả cảm nhận sâu sắc hơn về mùa thu. Đoạn thơ tiếp theo miêu tả rõ nét hơn những hình ảnh của thiên nhiên trong khoảnh khắc chuyển giao:


Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã

Có đám mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu


Hình ảnh "sông dềnh dàng" cho thấy dòng sông mùa thu không còn cuồn cuộn, mạnh mẽ như những ngày hè oi ả. Nó như đang thong thả, chậm lại, như một con người sau những tháng ngày bận rộn, hối hả đã bắt đầu tìm thấy sự bình yên. Đối lập với sự "dềnh dàng" của sông là "chim bắt đầu vội vã". Sự đối lập này khắc họa rõ nét sự biến đổi của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa, khi mà những chuyển động chậm rãi đan xen với sự vội vàng của thời gian.

Đặc biệt, hình ảnh "đám mây mùa hạ vắt nửa mình sang thu" là một hình ảnh vô cùng độc đáo. Cụm từ này gợi lên hình ảnh một đám mây nửa thuộc về mùa hạ, nửa như đã chạm vào mùa thu. Đó là khoảnh khắc chuyển giao giữa hai mùa, khi những dấu hiệu của mùa thu bắt đầu xuất hiện nhưng mùa hạ vẫn còn lưu luyến. Sự chia cắt này thể hiện rõ ràng sự phân vân của thời gian, vừa là mùa thu mà cũng như còn mùa hạ.

c) Suy tư về quy luật tự nhiên và cuộc đời
Cuối cùng, mạch cảm xúc trong bài thơ Sang Thu kết thúc bằng những suy tư sâu sắc của tác giả về quy luật tự nhiên và cuộc đời. Những cảm xúc ban đầu ngỡ ngàng, bâng khuâng dần lắng đọng lại thành những chiêm nghiệm mang tính triết lý:


Vẫn còn bao nhiêu nắng

Đã vơi dần cơn mưa

Sấm cũng bớt bất ngờ

Trên hàng cây đứng tuổi


Những tia nắng mùa hạ vẫn còn đó, nhưng không còn gay gắt nữa. Cơn mưa cũng đã dần thưa đi, chỉ còn lại những trận mưa nhẹ nhàng, dịu mát của mùa thu. Đặc biệt, hình ảnh "sấm cũng bớt bất ngờ trên hàng cây đứng tuổi" mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Tiếng sấm không còn dữ dội, bất ngờ như trước mà trở nên trầm lắng hơn, phản ánh sự trưởng thành và từng trải của những "hàng cây đứng tuổi". Đây có thể coi là hình ảnh ẩn dụ cho con người, khi đã trải qua bao thăng trầm của cuộc đời, thì những biến động bên ngoài cũng không còn làm họ bối rối hay sợ hãi.

Mạch cảm xúc của bài thơ từ ngỡ ngàng, bâng khuâng cho đến sự chiêm nghiệm, suy tư là một quá trình phát triển tự nhiên, phản ánh sự nhạy cảm tinh tế của tác giả trước sự chuyển mình của thiên nhiên và những triết lý sâu sắc về cuộc đời.

3. Kết luận
Bài thơ Sang Thu của Hữu Thỉnh là một tác phẩm đầy tính nhân văn và sâu sắc, phản ánh sự cảm nhận tinh tế của tác giả trước những biến đổi nhỏ nhất của thiên nhiên. Mạch cảm xúc trong bài thơ chuyển từ sự ngỡ ngàng, bâng khuâng đến chiêm nghiệm, suy tư, tạo nên một bản nhạc dịu dàng về khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu. Qua đó, ta không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của mùa thu mà còn thấy được những giá trị nhân sinh sâu sắc mà tác giả muốn gửi gắm.

>>>Xem thêm: cảm nhận sang thu