Nguồn gốc cái tên gọi tung lò mò là gì?

Giữa vùng đất An Giang trù phú, tung lò mò nổi bật như một biểu tượng ẩm thực độc đáo của người Chăm. Với nguyên liệu chính từ thịt bò tươi kết hợp cùng các loại gia vị truyền thống, món lạp xưởng bò này mang hương vị đậm đà, béo nhẹ, chua thanh và thơm nức mũi khi nướng lên. Không chỉ là món ăn ngon, tung lò mò còn gắn liền với phong tục, tín ngưỡng và đời sống văn hóa của cộng đồng người Chăm Nam Bộ.

1. Hành trình hình thành món tung lò mò của người Chăm
Tung lò mò có nguồn gốc từ cộng đồng người Chăm ở vùng Châu Phong – Tân Châu (An Giang), nơi sinh sống lâu đời của người theo đạo Hồi. Vì tôn giáo không cho phép ăn thịt heo, họ đã sáng tạo ra lạp xưởng bò – món ăn vừa hợp tín ngưỡng, vừa tận dụng nguyên liệu sẵn có.

• “Tung lò mò” trong tiếng Chăm có nghĩa là “ruột bò nhồi thịt”.
  
  
• Ban đầu, món ăn chỉ được làm trong các dịp đặc biệt như lễ hội, cưới hỏi hoặc mừng năm mới.
  
  
• Nhờ hương vị độc đáo, món ăn nhanh chóng lan truyền khắp vùng An Giang và trở thành một trong những đặc sản được nhiều người yêu thích.
  

Trải qua nhiều thế hệ, người Chăm vẫn giữ cách làm tung lò mò truyền thống, coi đó là một phần trong bản sắc văn hóa và niềm tự hào của dân tộc mình.

​

2. Quy trình làm tung lò mò chuẩn vị người Chăm
Để tạo ra những cây tung lò mò ngon, người làm phải tuân thủ nhiều công đoạn công phu và đòi hỏi kinh nghiệm lâu năm.

• Chọn thịt bò: Thịt bò tơ là lựa chọn hàng đầu vì mềm, ngọt và có độ dai vừa phải. Phần mỡ bò được trộn cùng thịt nạc để tăng hương vị béo nhẹ, giúp lạp xưởng không bị khô khi phơi.
  
  
• Ướp gia vị: Hỗn hợp thịt được tẩm ướp với tỏi, tiêu, muối, đường, ớt và đặc biệt là lá trúc – nguyên liệu tạo vị chua thanh đặc trưng chỉ có ở vùng An Giang.
  
  
• Nhồi vào ruột bò: Ruột bò được làm sạch kỹ, sau đó nhồi nhân thịt vào và buộc chặt từng đoạn bằng dây nhỏ.
  
  
• Phơi hoặc hun khói: Cuối cùng, người Chăm đem tung lò mò phơi nắng tự nhiên hoặc hun khói nhẹ để tạo mùi thơm hấp dẫn, đồng thời giúp món ăn bảo quản được lâu hơn.
  

Sau khi hoàn thành, từng cây tung lò mò có lớp vỏ khô, săn chắc, mùi thơm đặc trưng của thịt bò quyện cùng lá trúc khiến ai ngửi qua cũng khó cưỡng lại.

3. Hương vị đặc trưng làm nên danh tiếng tung lò mò
Khi nướng tung lò mò trên than hồng, mùi thơm của thịt bò hòa quyện với khói lan tỏa khiến nhiều người phải xuýt xoa.

• Lớp vỏ ngoài cháy xém nhẹ, giòn giòn, trong khi bên trong dẻo dai, thấm đều gia vị.
  
  
• Vị chua thanh từ lá trúc kết hợp cùng vị béo ngọt của mỡ bò tạo nên hương vị đậm đà, hấp dẫn mà không hề ngấy.
  
  
• Lạp xưởng người Chăm có vị mặn vừa, cay nhẹ và chua tự nhiên, khác biệt hoàn toàn với lạp xưởng heo thường thấy.
  

Một miếng tung lò mò nướng chín vàng, cắn vào nghe “nổ lách tách” dưới răng, hương bò bốc lên ngây ngất – đó chính là lý do món ăn này khiến thực khách ăn một lần là nhớ mãi.

4. Cách thưởng thức và bảo quản tung lò mò đúng chuẩn
Để giữ được hương vị nguyên bản, tung lò mò 500gr nên được chế biến đúng cách và bảo quản hợp lý.

​

• Cách chế biến: Nướng than là lựa chọn tốt nhất để giữ hương khói tự nhiên. Nếu không có bếp than, có thể chiên áp chảo với lửa nhỏ cho mỡ chảy ra tự nhiên.
  
  
• Cách ăn: Tung lò mò ngon nhất khi ăn nóng, chấm với muối tiêu chanh hoặc tương ớt. Ngoài ra, có thể ăn kèm cơm trắng, bánh mì hoặc làm món nhậu đều hợp.
  
  
• Bảo quản: Để nơi khô ráo, thoáng mát. Nếu để lâu, nên cất trong ngăn mát tủ lạnh 5–7 ngày hoặc ngăn đông để dùng dần.
  

Mỗi cách chế biến sẽ cho ra hương vị khác nhau, nhưng dù là cách nào thì tung lò mò vẫn giữ được nét đậm đà riêng biệt, đúng chất đặc sản người Chăm.

5. Từ món ăn truyền thống đến đặc sản được yêu thích khắp miền Tây
Ngày nay, tung lò mò không chỉ xuất hiện trong mâm cơm của người Chăm mà còn có mặt tại các cửa hàng đặc sản ở khắp miền Tây, trở thành món quà quê đậm đà hương vị.

• Với cách làm thủ công, nguyên liệu sạch và công thức gia truyền, món ăn này chinh phục cả những thực khách khó tính.
  
  
• Nhiều du khách khi đến An Giang đều chọn mua lạp xưởng bò làm quà vì hương vị độc đáo và giá trị văn hóa đằng sau mỗi cây tung lò mò.
  
  
• Món ăn còn là niềm tự hào của người dân địa phương, góp phần quảng bá hình ảnh vùng đất An Giang và văn hóa Chăm đến với bạn bè khắp nơi.
  

Tung lò mò không chỉ là món ăn, mà còn là di sản ẩm thực sống động – nơi hội tụ giữa truyền thống, tâm huyết và hương vị quê hương.