Toàn quốc Ý NGHĨA VÀ VAI TRÒ KẾT LUẬN GIÁM ĐỊNH TRONG GIẢI QUYẾT VỤ ÁN HÌNH SỰ

Kết luận giám định từ lâu đã được coi là một phần không thể thiếu trong hoạt động tố tụng hình sự, bởi đây là nguồn thông tin có giá trị giúp các cơ quan tiến hành tố tụng làm rõ bản chất sự việc. Trong bối cảnh nhiều vụ án có tính chất phức tạp, đòi hỏi sự phân tích chuyên môn sâu, kết luận giám định càng trở nên quan trọng, góp phần bảo đảm quá trình điều tra, truy tố và xét xử diễn ra theo hướng khách quan, khoa học. Điều này lý giải vì sao pháp luật hình sự Việt Nam lại đặt ra những tiêu chuẩn chặt chẽ nhằm khẳng định giá trị pháp lý của kết luận giám định trong suốt quá trình giải quyết vụ án.

Theo điểm d khoản 1 Điều 87 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, kết luận giám định chỉ được công nhận là nguồn chứng cứ khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện nhất định. Trước hết, hoạt động giám định phải được tiến hành đúng quy định tại Điều 205 đến Điều 214 của Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt về trình tự, thủ tục. Bên cạnh đó, tổ chức đứng ra thực hiện giám định phải là đơn vị có thẩm quyền, và người trực tiếp giám định phải có chuyên môn phù hợp với yêu cầu của vụ việc. Ngoài ra, kết luận được đưa ra phải thể hiện rõ ràng, dựa trên phương pháp khoa học, có tính logic và không mâu thuẫn với các chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án.

Từ những yêu cầu pháp lý nêu trên, có thể thấy kết luận giám định giữ vai trò hết sức quan trọng trong hệ thống chứng cứ. Tuy nhiên, pháp luật cũng khẳng định rằng kết luận giám định không tự động được ưu tiên tuyệt đối, mà phải được đánh giá cùng với toàn bộ các tài liệu, chứng cứ khác. Nghĩa là cơ quan tiến hành tố tụng phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm thu thập, phân tích, đối chiếu và kiểm tra sự phù hợp của kết luận giám định trước khi đưa ra nhận định cuối cùng về vụ án. Các yếu tố như trình độ chuyên môn của giám định viên, mức độ hiện đại của phương pháp và thiết bị giám định, cũng như điều kiện bảo quản mẫu giám định đều ảnh hưởng trực tiếp đến tính thuyết phục của kết luận. Nếu phát sinh bất kỳ sự bất thường hay mâu thuẫn nào giữa kết luận giám định và các chứng cứ khác, cơ quan tiến hành tố tụng cần có biện pháp xác minh bổ sung nhằm làm sáng tỏ bản chất khách quan của sự việc.

Trong thực tiễn xét xử, Tòa án hoàn toàn có quyền triệu tập giám định viên đến tham gia phiên tòa để giải thích thêm về các nội dung liên quan đến kết luận giám định. Hoạt động này giúp Hội đồng xét xử cùng các bên tham gia tố tụng hiểu rõ hơn về cơ sở khoa học của kết luận, hỗ trợ việc đánh giá giá trị chứng minh của tài liệu giám định một cách toàn diện và chặt chẽ hơn. Kết luận giám định chỉ được Tòa án chấp nhận khi có nền tảng khoa học vững chắc và phù hợp với diễn biến khách quan của vụ án.

Từ những phân tích trên có thể khẳng định rằng giá trị pháp lý của kết luận giám định phụ thuộc vào sự phù hợp giữa nội dung giám định với các chứng cứ khác, đồng thời phải bảo đảm đúng quy trình thực hiện theo pháp luật. Dù là công cụ hỗ trợ đắc lực cho hoạt động tố tụng, kết luận giám định vẫn cần được xem xét một cách thận trọng, khách quan và toàn diện để bảo đảm việc giải quyết vụ án hình sự được tiến hành đúng pháp luật và phản ánh đúng sự thật khách quan. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.